Het is inmiddels mei 2009. Nu de bestekranden staan (zie de vorige aflevering) wil ik snel verder. Dat kan ook want de zijplaten van de roef en de voor- en achterschotten had ik al op maat geslepen. Eerst de zijkanten plaatsen. Juist daarom had ik de vernieuwde dekspantjes nog niet op maat afgekort: ik kan de zijdes daar nu bovenop zetten en hoef ze alleen maar te schoren. Dit werkt prettig en staat stabiel. En dat is niet onbelangrijk, want elke zijplaat weegt 75 kilo.
Om de platen en het voor- en achterschot aan boord te krijgen had ik hulp van goede vriendin Jantine. De platen wegen zoals gezegd als dieplood, maar daar draait ze haar hand niet voor om. Later krijg ik wel commentaar van mijn chef dat ik uitgerekend zo’n meisje zulk zwaar werk laat doen….
In het midden van de bovenrand van het voorschot boor ik een gat waar ik een takel aan kan maken, hiermee hijs ik het voorschot op z’n plek. Het op maat slijpen had ik een paar maanden eerder goed gedaan want het past ramstrak.
Nadat alle gaten zijn doorgeboord (leve de magnetische zool van mijn boormachine!) gaat het voorschot weer even naar beneden. Ook de roefzijdes gaan weer los om er tixophaltkit tussen te spuiten. Zijdes en voorschot weer vastbouten en het geheel is klaar om te klinken.
Even het dekzeil eraf en een paar foto’s gemaakt vanaf de overkant, want nu kunnen we wat vorm gaan zien.
Dan het achterschot, ook dat hijs ik op z’n plek. Omdat het achterdek vanaf het schot omhoog loopt is er geen plek voor de boormachine, daarom boor ik deze gaten van binnen uit. Dus: plaat op z’n plek, aftekenen waar de bestekrand zit, plaat naar beneden takelen, klinkgaten aftekenen, boren, plaat weer omhoog op z’n plek, vastzetten met lijmtangen, gaten doorboren in de bestekrand, plaat loshalen, tixophalt ertussen, vastbouten, klaar om te klinken.
De volgende uitdaging: de ronde achterhoeken. Oorspronkelijk was ik van plan deze te maken van stukken 160mm ronde pijp, maar nu ik alles klink moeten de hoeken uit plaat gebogen worden. Bij Bas op de werf mag ik gebruik maken van de platendrukker. Dit is een machine met een zeer zwaar C-frame. Op de onderste poot rust een in hoogte verstelbaar bed met twee ruggen, in de bovenste poot beweegt rustig – maar niet te stuiten – een stift omhoog en omlaag. Onderaan de stift zit een rond stuk staf van ongeveer 40 mm, dat precies tussen de ruggen van het bed valt. Als je op de ruggen een stuk plaat legt drukt de staf een klein deukje in de plaat. Veel deukjes worden samen een bocht. Om te weten wààr we gaan drukken tekenen we eerst banen op de plaat en bewegen de plaat langs die banen onder de staf door. Als de hele plaat gedaan is maar nog ronder moet worden verstel je het bed wat omhoog en doe je nog een rondje. Langzaam wordt de plaat steeds ronder. Met een van te voren gemaakte mal houden we de de bocht in de gaten.
Bas en ik hebben er ongeveer twee uur over gedaan, maar het zijn mooie bochten geworden. Na wat op maat slijpen staan ze tussen achterschot en zijdes.
Het dak krijgt een verlopende ronding: bij het voorschot net zo bol als het dek, bij het achterschot 8 cm boller. Op de grond bij de wals teken ik de verschillende rondingen en duw zes stukken hoeklijn door de wals. Omdat hoeklijn geen symmetrisch profiel heeft vervormt het tijdens het walsen ook altijd in een richting die je niet wilt, en die bocht moet je er dan later weer uit walsen. Gek genoeg worden profielen bij dezelfde walsinstelling nooit allemaal even krom. Mij komt dat nu goed uit want ik heb zes verschillende bochten nodig. Na een avondje rommelen heb ik ze klaar: vier dakspantjes en twee hoeklijnen voor op het voor- en het achterschot.
Van de ronding van roefzijdes maak ik ook een bovenaanzicht tekening 1:1 om de lengtes van de dakspanten te kunnen bepalen. De dakspanten kort ik af op juiste lengte en zwei af, en maak een uitsparing voor de daklijsten van de roefzijdes. Op de werkgroependag kreeg ik een tip die ik heb uitgevoerd: tussen voor- en achterschot, in het midden las ik een dunwandig kokerprofiel. Hierover leg ik de dakspanten, waarna ik ze aan de zijdes vast las. Het kokerprofiel zorgt voor meer stabiliteit bij het bouwen (houdt voor- en achterschot bij elkaar), doordat het dunwandig is buigt het door tot de gewenste zeeg, maar is sterk genoeg om de spanten in vorm te houden als de dakplaten erop gelegd worden, ook weer 200 kg. Als de dakplaten vastgeklonken zijn kan het kokerprofiel verwijderd worden. Het heeft uitstekend gewerkt.
Nu alle staande delen van de roef ook echt staan, en de dakspanten ertussen, kun je de vorm van de roef steeds beter zien. Dat is het leuke van dit soort werk: Effect!
Intussen is het weer tijd voor wat klinkwerk. Dit keer de opstaande delen van de bestekranden. De dolly moet hierbij steeds horizontaal worden gehouden, en daarom hang ik hem op aan een zesschijfs talie. De bestekranden worden geklonken met halfduims nagels, zoals ze vroeger ook zaten. De rest van de roef hoeft niet zo zwaar en die doen we met 3/8e nagels.
Mijn collega Arjan komt helpen en slaat 120 dikke nagels terwijl ik steek en aanhoud, en zijn vriendin Judith een paar mooie sfeerplaatjes schiet. De volgende 120 nagels sla ik terwijl Jantine aanhoudt. Dan een bijna ongeluk: We zitten zo in de cadans van het klinken dat Jantine al “ja” roept als de dolly nog niet op z’n plek zit. Ik geef een flinke klap en de nagel zeilt langs haar oren…
Reageren? Commentaar? Complimenten? Stuur Arjen een e-mailtje.
(Naar aflevering 8: En nu: tuigage!)
