Tijdens het muzikale intermezzo luidde minister Jet Bussemaker de bel. Gelukkig niet de noodklok en zij wist van de klok en de klepel. Links van haar Rein Schuddeboom en daarnaast prof. Koster. Rechts de fiets!
Jammer dat u het gemist heeft, want het Tweede Nationaal Congres Mobiel Erfgoed op 22 juni 2016 was zowel interessant als onderhoudend. Heel anders dan het Monumenten Congres van de vaste monumenten vorig jaar.
Puntje van kritiek: het programma was zo vol met interessante zaken dat de plas- c.q. koffiepauze in de ochtend er bij inschoot. Snakkend naar drinken en met stijve benen haastte iedereen zich naar de lunch (jaja) om 12.53 uur na een lange zit vanaf 9.45 uur.
Het aantal deelnemers was rond de 90 en dat had beter gekund. Vertegenwoordigers van alle 4 de takken van Mobiel Erfgoed (land, rail, lucht en water) waren hier vertegenwoordigd, met de meerderheid van het varend erfgoed. Het bestuur van de LVBHB en vertegenwoordigers van de lagere overheden (met uitzondering van Leiden en Amsterdam) schitterden door afwezigheid.
Ministerieel advies
Gelukkig was ‘onze’ minister, Jet Bussemaker, er wel om de bijeenkomst in stijl (ze kwam op een fiets uit 1935 binnen gefietst) te openen. Mijn favoriete minister van dit rampen kabinet, positief, terzake kundig en enthousiasmerend. Tenslotte heeft zij de uitvoering van moties op de nieuwe Erfgoedwet voortvarend ter hand genomen. Een van de onderwerpen was het belangrijkste thema van dit congres: Toonbeelden van mobiel erfgoed, waarvan de website (ofwel portal, nog niet compleet, maar toch) precies deze ochtend de lucht in ging.
Een deel is dejavu (niet van Crosby c.s.) met weer de zelfde voorbeelden, maar wel een andere luxe motor dan de Terra Nova gelukkig, maar daarover zo meer.
De drijvende krachten: voornamelijk Martine van Lier natuurlijk, nog even interim voorzitter van de FVEN en Rein Schuddeboom. Verder waren John Koster (kwartiermaker voor een register voor mobiel erfgoed; alweer?), Joop de Jong (hoogleraar erfgoedstudies) en Luc de Groot (projectleider van het portal) de belangrijkste sprekers naast de minister.
Scoop: de kandidaat voorzitter van de FEVN, Marja Goud, beluistert de Amsterdamse situatie uitgelegd door Frank Bos en Piet Dekker.
Minister Bussemaker benadrukte de gezamenlijkheid van de zorg voor het erfgoed: krachten bundelen. En dat zij zich wil inzetten om te zorgen dat de regelgeving het mobiel erfgoed niet lam legt. (Zinloze milieumaatregelen in de randstedelijke steden werden veel bekritiseerd vanuit de deelnemers.) Het streven is mooi, zeker voor de korte termijn, maar voorlopig is de regelgeving wel bedreigend op langere termijn zoals het CvO. En zit deze minister er na de verkiezingen ook nog in het eerste kabinet Wilders om haar ‘linkse hobby’s’ uit te leven en ‘ons’ belang te verdedigen?
Ensembles voor het nageslacht
Erfgoed is datgene uit het verleden dat we nú waardevol vinden en door willen geven aan volgende generaties (prof. De Jong). Het is subjectief en tijdsgebonden en een ‘gevoel’ van nostalgie en authenticiteit.
De RCE (in de persoon van Frank Altenburg) buigt zich over ensembles: hij gaat een nulmeting opstellen voor historische maritieme ensembles en dat is zeker belangrijk voor de Cultuurhistorische paragraaf uit de Omgevingsvisie die vanaf 2019 moeten worden opgesteld voor de nieuwe Omgevingswet. Wees er bij en zorg dat je historische ligplaats in de Omgevingsvisie zit! Het is wel weer even wennen, al die nieuwe terminologie.
Over nieuwe terminologie gesproken: waar dacht de deelnemende voorzitter van de LVBHB werkgroep Havens en Ligplaatsen aan of is de verenigingsnaam alweer veranderd?
Portal
Het is de bedoeling dat het publiek via de portal gevoel krijgt voor het mobiele erfgoed. Met name de relatie tussen de geschiedenis van Nederland en de rol van het mobiele erfgoed daar in. Dus wat betekent de brommer voor de tienercultuur in de jaren 60. Wat is de rol van het vliegtuig in onze koloniale uitbuiting. Daarom geeft de website een tijdlijn met karakteristieke voorbeelden van mobiel erfgoed in hun maatschappelijke context. Het gaat hierbij om 4 thema’s: leven, wonen, werken en recreëren. Nu is het landelijk, maar dat moet uitgebreid worden naar regionaal en lokaal. Hoe dat aan de gemiddelde man moet worden gebracht? Dat is nog een vraag.
Conclusies
De belangrijkste conclusies uit de workshops:
– Er is behoefte aan een register, maar met aandacht voor privacy en de vraag wat de overheid er mee gaat doen: wantrouwen dus. Decentralisatie naar de verschillende erfgoedgroepen is wel nodig om het efficient te doen.
– Het portal moet lokaal gemaakt worden waarbij educatie voorop staat, het gekoppeld moet worden aan evenementen en het bestaande verbonden moet worden.
– Toonbeelden moeten lokaal en moeten gedragen worden door anderen dan de behoudsorganisaties zoals bijvoorbeeld gemeenten (VNG).
Enfin, hier kan iedereen wel wat mee, zo algemeen.
Neemt niet weg, dat door de inspanningen van de FVEN, en met name Martine van Lier, er veel bereikt is. In elk geval hebben we een minister die oog heeft voor het mobiele erfgoed en dat inspireert vele vrijwilligers weer om zich in te zetten. En daarvan, van vrijwilligers, is de mobiele erfgoed wereld tenslotte afhankelijk.
Ik had er geen slecht gevoel bij, afgezien van een stijve rug van de lange ochtendzit, maar zien is geloven. Oh ja, we waren te gast bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en dat was allemaal prima geregeld, dat moet gezegd.
En als laatste: iedere deelnemer kreeg de 3e druk van Erfgoed dat beweegt, over het WaardeStellendKader (WSK) mee naar huis. Wilt u het invullen, dan vindt u hier de gecorrigeerde invuloefening als spreadsheet.