MINOLTA DIGITAL CAMERA

De Aandacht eindelijk officeel eigendom.

Een les: regel het Kadaster!
Eind januari 2008 kocht ik de boltjalk Hendrika op de werf van Stallinga in Leiden. Op dat moment kwam een einde aan mijn zoektocht naar een oud zeilschip met vakantie- en woonpotentieel. Bijna had ik al een skûtsje gekocht, dat bij de aankoopkeuring wel heel slecht bleek te zijn (een zwijn volgens de keurmeester); een woontjalk in de historische haven tot op € 2000,- genaderd en toch afgehaakt wegens financiële stretch; nog gekeken naar een westlander en aardig wat andere schepen op internet.
De eigenaar van de boltjalk was een Fransman die het schip in Amsterdam had gekocht waar het als woonboot in gebruik was, het naar Leiden liet vervoeren om op de werf van Stallinga te laten verbouwen voor gebruik op de Franse kanalen. De werf heeft de romp volgens de Franse methode op dikte onderzocht: een grid met mazen van 1x1m op de romp, op elk kruispunt een diktemeting, en daar een rapport van gemaakt, daarna is er een aantal meters nieuwe kimplaat op gelast.
Toen ik hoorde van het schip was de werf al geruime tijd gestopt met werken aan het schip en de Franse eigenaar zou er van af willen.
Contact opgenomen met Frankrijk, in het Engels, aangegeven dat ik interesse had in het schip. Over de prijs was ik duidelijk: ik wilde € 10.000,- betalen voor het schip, indien het door een expert zou worden goedgekeurd, met niet meer dan € 1000,- aan nieuwe dubbelingen. De Fransman is joviaal en breedsprakig, ik wat stug. Een datum bepaald waarop de Fransman naar Nederland zou komen om de koop rond te maken.
En dan is het 25 januari 2008, en het schip staat op de helling. In het live contact met de verkoper probeert die er nog € 1000,- extra uit te slepen maar ik blijf bij mijn eerdere bod. De expert van EFM vindt nog één slechte plek, dat betekent helaas € 500,- extra, maar de koop gaat door.
In het kantoortje van de werf tekenen we het koopcontract en betaal ik de € 10.000,- cash. Uit zuinigheid had ik de notaris uit het proces gelaten, een slecht idee bleek dat.
Een aantal jaar later wilde ik toch wel graag ook in het Kadaster geregistreerd zijn als eigenaar. Ik was er namelijk achter gekomen dat hoewel een onderhandse verkoop in Nederland rechtsgeldig is, dit niet het geval is in Frankrijk en Duitsland: daar is de geregistreerde de eigenaar, er varen zou betekenen het risico lopen het schip kwijt te raken.
Via de e-mail contact gezocht met de Fransman, en hem gevraagd mee te werken aan het overschrijven in het Kadaster, tegen redelijke vergoeding van kosten. Het antwoord valt niet mee: Zijn advocaat zegt dat omdat hij geregistreerd staat als eigenaar, de autoriteiten hem als eigenaar zullen zien.
Tijdens de verkoop zou ik hem onder druk gezet hebben en misbruik gemaakt hebben van het feit dat hij zijn rekening bij de werf niet kon betalen. Hij beweert dat zijn kosten in die periode € 14.000,- zijn geweest, dus voor € 4.000,- is hij bereid een handtekening te zetten. Verder word ik gevraagd aan te tonen dat op het schip geen schulden rusten, en dat het al die tijd goed verzekerd is geweest. En dan nog hoe hij het geld graag overhandigd wil krijgen.
Ik reageer terug met het argument dat het koopcontract volkomen legaal is en het meewerken aan overschrijven in het Kadaster uit het koopcontract volgt. Bovendien is het ook in zijn belang om over te schrijven, omdat als er iets serieus mis gaat met het schip (stel het moet geborgen worden van de bodem van een druk vaarwater) de autoriteiten en eventuele derden bij hem uit zullen komen met claims. In wraakfantasie ben ik al bezig het schip in een sluisdeur van een half miljoen te zetten.

MINOLTA DIGITAL CAMERA

Het originele interieur.

De Fransman reageert kort dat hij bij zijn voorstel blijft, en ik begin me aardig wanhopig te voelen. Voorlopig voel ik er nog niets voor om zoveel te betalen, maar wat als het de enige manier is om legaal geregistreerd eigenaar te worden?
Je kunt natuurlijk ook nog naar de rechter. Mijn broer geeft me de tip om langs het Juridisch Loket te gaan voor hulp. Zij verwijzen me door naar een advocaat die een toevoeging voor me aanvraagt, dat wil zeggen dat als die wordt verleend de Raad voor de Rechtspraak het leeuwendeel van de kosten op zich neemt. Hier hangt natuurlijk een inkomensplafond aan, en nu ben ik eens blij dat ik niet zoveel verdien.
Mijn advocaat stelt voor eerst een brief te schrijven, want je weet nooit hoe mensen reageren op een brief  van een advocaat. De Fransman heeft zelf ook een advocaat in de arm genomen, en die reageert terug, helaas in het Frans, want de advocaat spreekt geen Engels en al helemaal geen Nederlands. Er gaan een aantal brieven over en weer, maar de Fransman blijft geld vragen voor het zetten van zijn handtekening, al is hij wel gezakt naar € 2000,-. Later laat de advocaat weten niet langer de Fransman te vertegenwoordigen en nadat mijn advocaat dreigt met een proces laat de Fransman zelf weten dat hij niet langer dit soort post wenst te ontvangen en dat het hem alleen maar op kosten jaagt, als ik het schip op mijn naam wil zal ik moeten betalen.
Maar sta ik in mijn recht? Het simpele antwoord is: ja. In het koopcontract staat dat de verkoper het schip moet leveren op die datum, dat betekent in dit geval het overschrijven in het Kadaster. Bovendien moet degene die in het Kadaster vermeldt staat als eigenaar elke wijziging in de gegevens meteen doorgeven aan het Kadaster. De Fransman is dus in gebreke.
Minder simpel is dat af te dwingen. Als de Fransman een Nederlander zou zijn  geweest zou het duidelijk zijn: de rechtszaak in Nederland, volgens Nederlands recht. Maar als je in Europa een rechtszaak tegen iemand wilt beginnen is de grondregel dat je die aanspant in de rechtbank het dichtst bij de woonplaats van degene die je wilt aanklagen, in dit geval Parijs. En wordt er dan rechtgesproken volgens Frans of Nederlands recht?
Mijn advocaat besteedt er de nodige uurtjes aan, dit soort zaken komt niet veel voor.
Op de bovengenoemde grondregel zijn uitzonderingen, onder andere als het zoals in mijn geval gaat om een levering: het schip is al gekocht, handtekeningen op een koopcontract, geld is van hand gewisseld, ik heb het schip meegenomen, maar het is nog steeds niet geleverd. Dit noemt men de juridische werkelijkheid.
Maar goed, leveren is een uitzondering, zodat we een goede kans maken dat de rechtbank in Den Haag zich bevoegd zal verklaren in deze zaak recht te spreken. Ik besluit het er op te wagen: aanklagen die Fransman, ik laat me niet afpersen. Wel een beetje spannend, want als de Fransman eenmaal de dagvaarding heeft gekregen zal hij niet meer zo genegen zijn om zijn handtekening te zetten voor € 2000,-.
De dagvaarding wordt opgesteld door mijn advocaat, gaat dan naar een Nederlandse deurwaarder, stempel, stempel, vertaald naar het Frans, dan naar een Franse deurwaarder, stempel stempel, en dan afgeleverd bij meneer. Kan een paar maanden duren, maar tijd heb ik. Dan blijkt de Fransman onvindbaar: hij heeft geen vast woonadres. Dat we wel telefoonnummers, het huisadres van zijn vriendin hebben en uiteindelijk ook het adres van de werf waar hij werkt/eigenaar van is maakt niet uit: hij heeft geen geregistreerd woonadres, en dus kan de Franse deurwaarder hem niet vinden.
Nee! En nu? Geen proces? Ik begin alweer wanhopig te worden, maar gelukkig is er in dit soort gevallen een legale uitweg: openbaar maken van de dagvaarding in een landelijk dagblad zodat de gedaagde het kan lezen. Het was wel lachwekkend: de dagvaarding in het Nederlands in de AD-Haagsche courant… wederom een staaltje juridische werkelijkheid.
29 juli 2015 wordt er verstek verleend. Geen idee wat dat betekent, ik vermoed dat de rechtbank zich bevoegd verklaart, en op 26 augustus wordt er vonnis gewezen. De vorderingen kwamen de rechtbank niet onrechtmatig of ongegrond voor, en het vonnis kwam in plaats van notariële akte. Dit betekent dat het vonnis bij het Kadaster kan worden ingeschreven en dat we niet alsnog gewapend met dwangsommen achter de Fransman aan hoeven voor zijn handtekening.
Inmiddels zijn de termijnen voor verweer en hoger beroep verstreken en is het schip, eind 2015, op mijn naam overgeschreven. Bijna 8 jaar nadat ik de Aandacht gekocht heb ben ik eigenaar. Kost wat, hebbie wat.

[Naschrift Redactie:
Er zijn vast meer scheepseigenaren met een vergelijkbare ervaring met de koop van een schip zonder notaris danwel zonder overschrijving in het Kadaster. Wilt u die ervaring delen met anderen? Mail de webredactie.]