machiel4_2De tocht is al achter de rug, maar we wilden jullie deze informatie niet onthouden.
Op maandag 6 oktober om 7 uur in de morgen, verlaat de Machiel 4, ofwel de Utrechtse hasjboot, Museumwerf Vreeswijk om terug te keren naar haar vaste plek aan de Wittevrouwensingel in Utrecht. De Machiel 4, van de Vereniging Culture Boat, kwam op 2 juli bij Museumwerf Vreeswijk voor een grondige opknapbeurt. Sindsdien is er met man en macht aan gewerkt. Vielen tijdens de reis al diverse gaten in het casco, toen de hogedrukspuit erop was gezet, was er geen houden meer aan. Het onderschip kwam tevoorschijn als één grote gatenkaas.
De opknapbeurt was op z’n zachts gezegd, niet overbodig en geen dag te vroeg. Het onderschip is voorzien van nieuw plaatwerk. Daar bleef het niet bij. Ook aan de opbouw bleek e.e.a. verroest. Wegens brandgevaar door laswerk, werd uit voorzorg in eerste instantie een deel van de binnenbetimmering verwijderd. Daarbij werd duidelijk dat houtwurmen er een prima plek hadden gevonden. Hoogste tijd om hier wat aan te doen. De vloeren en de binnenbetimmering zijn daarop vernieuwd . Ook het meubilair kreeg een grondige opknapbeurt.
Nu, in de week voor het vertrek, wordt de laatste hand gelegd aan het verfwerk. En dan kan Utrechter zich opmaken voor de terugkeer van de beeldbepalende Machiel 4, de drijvende koffieshop die na deze metamorfose weer zal schitteren op haar vaste plek aan de Wittevrouwensingel.
machiel4_1Geschiedenis
De Machiel 4 had al een heel leven achter de rug voordat zij in 1966 naar Utrecht kwam. In 1905 werd ze als schroefstoomboot gebouwd bij scheepswerf De Hoop in Leiden, voor de Leidsche Stoombootmaatschappij “De Volharding”. Bij de tewaterlating kreeg het schip de naam: “VOLHARDING XVI” mee. Bij aanvang had het schip een stoommachine van 18 PK, welke later werd vervangen door een van 100 IPK’s.
De stoomboot was gebouwd voor het vervoeren van personen (max. 300 pers.) en ze werd ingezet op een lijndienst tussen Leiden en Amsterdam. Het passagiersschip bleef bij de stoombootmaatschappij in de vaart totdat in 1930, door concurrentie van bus en trein, ook de lijndiensten over het water van deze laatst overgebleven maatschappij, werden opgeheven.
In 1931 kwam het schip in handen van H.J. Teije uit Haarlem. Hij herdoopte haar in “TRIO”. Vermoedelijk heeft hij het schip voorzien van een opbouw en gebruikte hij haar om passagiers te vervoeren over de Haarlemmerringvaart. Veel uit die periode is niet bekend. In 1948 werd het schip geveild en gekocht door M. Smits en zoon uit Woudrichem. Zonen Peer en Pieter Smits herdoopten het schip in “MACHIEL 4”, naar hun vader. In de jaren vijftig maakte het schip regelmatig tochten over de Rijn naar Duitsland tot aan de Loreley.
Begin jaren 60 werden strengere eisen gesteld aan de Rijnvaart. Omdat de fam. Smits aardig op leeftijd was geraakt en investeringen in de Machiel 4 niet meer rendabel waren, werd het schip uit de vaart genomen. In 1962 is Machiel 4 nog enige tijd gebruikt als logieschip in Tiel. In 1966 kwam ze naar Utrecht als woonboot voor familie Van den Heuvel, een gezin met 8 kinderen. Vader Van den Heuvel bracht er ook zijn stoffeerderszaak in onder.
In 1979 veranderde het schip opnieuw van eigenaar. Het was Han Verbeek die van plan zou zijn het schip grondig op te knappen en opnieuw in de passagiersvaart te brengen. Daar is helaas niets van terechtgekomen. Verbeek verhuurde het schip aan de Stichting Culture Boat die er een gemoedelijke en gezellige kofieshop in begon.
Sinds een jaar is deze stichting eigenaar van het schip en in staat het achterstallige onderhoud aan te pakken en het schip de broodnodige opknapbeurt te geven.
Cisca de Ruiter
Organisatiemedewerker Museumwerf Vreeswijk /Initiatiefnemer Stalen Woonschepen Project Utrecht
Bronnen:
Jaap Boersema / Vereniging De Binnenvaart
Maritiem Museum Rotterdam
Scheepsmetingsdienst
Stichting Oud Zoeterwoude
Huub van Ooijen