Kurken, Kathedralen en Champagne

We verlaten het Canal Lateral a l’Aisne en draaien bij Berry au Bac naar het zuiden, het Canal de L’Aisne à la Marne op, richting Reims. Bij de  eerste sluis nemen de heren van de VNF (Voies Navigables de France) onze lijnen aan. Handig, want we zijn montant. Bij de tweede sluis is die service al weer voorbij, maar we kunnen er wel aalbessen kopen. Een flinke bak voor 2 euro 50 en dat kunnen we niet laten gaan. Ze zijn heerlijk en doen ons denken aan de bessen die thuis op ons wachten.

In het kanaal richting Reims wordt bij elke sluis het overtollige water via een pijp om de sluis heen geleid. Het komt dan vlak vóór de sluis weer in het kanaal. Dat betekent een flinke dwarsstroom pàl voor de ingang van elke sluis, en dan ook nog een neer: een leuke uitdaging voor de stuurman. Bij één van de negen sluizen gaat het mis. We botsen tegen het begin van de sluiswand. Gelukkig vangt onze stevige kurkenzak de grootste klap op, daarna krijgt de aanvaringsklamp voor het zwaard een optater en tot slot ook de kurkenzak achter het zwaard. Het zwaard zelf blijft goddank gespaard. Resultaat: zo’n 1000 kurken te water. Niek kan de restanten van de kurkenzak met een deel van de kurken nog nèt grijpen terwijl we verder de sluis in gaan. De Engelse motorboot achter ons is nu in elk geval gewaarschuwd voor de dwarsstroom. Bij een van de volgende sluizen is het bij hen raak.

Na negen sluizen komen we bij het plaatsje Courcy (la Verrerie) dat een kade met bolders heeft onder wat bomen die ons schaduw geven. Dat lijkt ons een aardig plekje voor vandaag, dan kunnen we morgen verder per schip of per fiets naar Reims, dat 10 kilometer verderop ligt. Het is wel wat ondiep, maar ‘s nachts is er geen scheepvaart want dan zijn de sluizen toch fermé.

Het wordt de fiets. Volgens onze Michelin wegenkaart moet er een oude Romeinse weg lopen naar Reims.  Zou die nog te berijden zijn?  Via het plaatsje Bourgogne vinden we de weg, helaas loopt het wel duidelijk zichtbare talud aan de ene kant door een korenveld. Aan de andere kant, richting Reims, loopt wel een stukje pad! We fietsen toch maar via een ander weggetje naar de heuvel verderop want daar moet een oud Gallo-Romeins fort zijn. De heuvel is nu ingericht als veldcross-racetrack. Hier en daar liggen wat oude stenen, die Romeins aandoen. En de Romeinse weg? Die zien we, terugkijkend, tot aan het punt waar we eerder stonden en van hieruit gaat hij recht op de kathedraal van Reims aan. Het ziet er alleen niet erg fietsbaar uit, meer iets voor een Romeinse strijdwagen. Dat zou ook een mooie attractie op het racetrack kunnen vormen.

Reims rijden we binnen vanaf de noordzijde. Op weg naar het oude centrum komen we langs de Porte Mars, een bouwwerk dat sterk aan de Romeinen doet denken. We bezoeken uiteraard de Notre-Dame kathedraal.  Een bouwwerk met 2300 beelden, binnen en buiten, om eenieder te imponeren, je heel klein te doen voelen. De plek waar de koningen en keizers van Frankrijk werden ingezegend. Er wordt druk gerestaureerd met moderne technieken. Er worden zelfs compleet nieuwe beelden gemaakt met behulp van  driedimensionale computerafbeeldingen. Na wat vruchteloze pogingen om internetverbinding te krijgen en de ligplaatsen in de stad bekeken te hebben, fietsen we langs het kaanal terug naar Courcy. We liggen daar prima, veel mooier en rustiger dan in de stad tussen de vierbaans autowegen. Morgen doen we nog een dagje Reims, maar nu gaan we eerst met de naaimachine aan de slag om een nieuwe kurkenzak te maken. Toch jammer dat hier geen walstroom is. Een elektrische naaimachine zonder stroom betekent met de hand het wiel draaien (en niet noodzakelijk in een blauw geruite kiel).

Voor de uitvoering van ons idee hadden we wel wat afgedankt  zeildoek liggen, maar de kurken moesten nog gespaard worden. Gelukkig vonden vrienden, collega’s en familie ons idee zo leuk dat ze dapper mee gingen sparen. Zo is een netwerk van kurkenspaarders ontstaan dat zich uitstrekt van België via Limburg, Amsterdam, Zeist en Vught tot Harlingen. Onvoorstelbaar hoe snel dat gaat. Regelmatig krijgen we nog steeds een zakje aangeleverd en dat komt in onze voorraad die we af en toe moeten aanspreken voor reparatie of vervanging van een kurkenzak. De zeildoekvoorraad is eens stevig gespekt met de onderste meter van het voormalige grootzeil van een klipper – een tweede leven voor een gescheurd zeil.

Het begon met een eerste, bescheiden exemplaar dat heel handzaam bleek voorop. Daarna volgden al snel twee exemplaren voor achterop, maar van een iets dikker, ronder model. Als laatste model volgden de vier stevige, cilindervormige kurkenzakken die we voor en achter het zwaard gebruiken.
Omdat wij vrijwel altijd met z’n tweeën varen en altijd moeten schutten voor we het Wad op gaan, hebben we de gewoonte om alles klaar te hangen voor we de sluis in gaan. Wij hebben een hekel aan gedoe met stootwillen op het laatste moment van de ene naar de andere kant, dus zijn we ruim voorzien van kurkenzakken, acht stuks.

Inmiddels is ook ons houten Friese schouwtje voorzien van vier bij de maat van het scheepje passende kurkenzakken. En die zijn ook nog eens heel prettig om tegenaan te zitten tijdens het zeilen.

Bij het maken van de buitenkant (van zeildoek) versterken (dubbelen) we eerst het midden van de boven- en de ondercirkel.  Midden in de versterking stansen we een persring, op maat voor de lijn. Zo mogelijk laten wij dit stansen doen bij een zeilmaker, maar we hebben ook ringen en een stans aan boord. Dan wordt de zak met de naaimachine in elkaar gezet, behalve de laatste 15 à 20 centimeter van de zijnaad. Door deze open naad wordt de hoes gekeerd. Dan de lijn, samen met een binnenhoes van stretchkous (voor kussens en matrassen) erin. De strechtkous is een verbetering ten opzichte van onze eerste exemplaren. Een verbetering die we door schade en schande uitgevonden hebben: in het geval dat je een keer een kurkenzak (letterlijk) te barsten vaart, blijven de kurken zo nog enigszins behouden.

Daarna kurken in de kous stouwen en met een kromme handzeilnaald eerst de kous en dan de hoes dichtstikken. Dan de onderzijde van de lijn afwerken: eerst een rond watervast triplex steunplankje van tien centimeter doorsnee op de lijn aan de onderkant schuiven, daarna een lus of een stopperknoop splitsen in de onderlijn. Ik splits ook een borgtouwtje in de lijn, kort boven de bovenkant, om de lijn op z’n plek te houden. Al met al een rustig karweitje voor een winteravond voor de buis (of meer avonden als je ook de open wijnflessen nog moet legen ).

---

(Niek en Liesbeth hebben de hele reis – inclusief kilometers, aanlegplaatsen en sluizen – gedocumenteerd in een spreadsheet. U kunt dat hier ophalen.)