(Naar het vorige deel: Veendroom gestremd)

(Klik op de fotootjes in dit reisverslag om ze te vergroten, klik op de vergrote foto om hem weer te verkleinen)

Een week stilliggen in Leer wordt door extreme weersomstandigheden memorabel. Ook vanuit Termunterzijl zorgen heftige zomerse onweersbuien boven de Eems en het wad ‘s avonds voor helse taferelen.

Terug in Leer

De hartelijke ontvangst enkele weken geleden in de museumhaven van Leer zijn wij niet vergeten. We mogen opnieuw midden in het stadje aanleggen, nu aan de zijkant van de steiger van de rondvaartboot Admiraal. We mogen hier gerust een week blijven liggen met de Oeral Thûs voor we terug naar Harlingen varen.
De langgerekte hoofdstraat is op zijn zomers gezellig, met kraampjes en terrasjes. Een bronzen theeschenkster, tegenover het prachtig verzorgd ingerichte “Tee Kontor”, herinnert aan de handelsgrandeur en de theehandel die Leer ooit beroemd maakte.

de theeschenkster van Leer
Het plekje waar we aan het begin van onze tocht lagen wordt nu bezet door een nieuwkomer waar het nodige om te doen is: een oud oorlogsschip. De meeste mensen met een ligplaats in de museumhaven zijn helemaal niet blij met een dergelijk schip. En inderdaad, een oude houten tjotter, een rijnschip, een paar prachtige opdrukkertjes en een glimmend onderhouden stoomsleper hebben, ook naar ons gevoel, maar weinig overeenkomst met een grote grauwe torpedobootjager. Die ademt een heel andere sfeer uit.
Het eerste dat wij na het aanleggen doen is de mast op ouderwetse handkracht weer omhoog zetten. Zo zijn we gelijk een toeristische attractie.

Guenther Prahm en zijn vrouw Lore nodigen ons uit voor de Leer-reünie van traditionele schepen, eind juli volgend jaar. Schipper-Klottje, de museumhaven waar Guenther voorzitter van is, organiseert dit evenement, dat bij veel van onze leden welbekend is.

Hemelse krachten

Het is twaalf juli 2010, een hete, stille maandagmiddag. Ik help de buurman – een schouwtje dat tegen Oeral Thûs heeft aangelegd – vakantiespullen inladen. Rond twee uur wordt de lucht boven ons steeds donkerder en wilder. Wanneer er een angstaanjagende zwarte rolwolk overtrekt zetten we de tassen en de boodschappen gauw bij hem aan boord en duiken we onze kajuit in om te schuilen.

geknakte bomen bij de museumhaven Leer Binnen enkele minuten klotsen er golven van een halve meter in de daarstraks nog zo kalme haven. Het duurt maar een half uurtje en dan is de stortbui weer voorbij. Buiten zijn sirenes te horen. Aan de overkant liggen  takken op de grond. Iets verderop langs de museumhaven liggen ook grote takken. In de stad zie ik bovenin de grote linden-, beuken- en kastanjebomen losse, afgescheurde takken hangen. opruimen van gevallen bomen
'ORKAAN' krantenkop Leer 13 juli 2010

De schade

Meer dan vierhonderd bomen gaan om.
Twee oude linden naast de grote kerk zijn netjes langs de kerkmuren neer gevleid: ongetwijfeld de hand des hemels! Daken en auto’s raken beschadigd. Er is haast geen grote boom zonder schade te vinden. Het is voorlopig puinruimen in Leer.

opruimen omgewaaide oude lindebomen naast de kerk
Op de Jann-Berghauss-Brücke haalt de wind topsnelheden van 190 kilometer per uur, er staat geruime tijd windkracht 12. Een  verkeerslicht waait van de brug en verdwijnt in de Eems. Diverse windhozen raken de stad. De Fivelborg, de coaster die in de haven van Leer in aanbouw is, slaat los en knalt tegen de grote hijskranen. Die storten vervolgens op de nieuwe brug neer. storm Leer Jann-Berghaus-Brücke
Over de radio hoor ik berichten over schade in Hengelo. Later die middag trekt een tornado over Helgoland. Pas later wordt duidelijk wat er is gebeurd. De stormdepressie Norina trok van zuidwest naar noordoost, via het oosten van Nederland naar Denemarken, met een touch-down in Leer.

Klimaatverandering

De volgende dag, terwijl de bomen nog worden opgeruimd, legt er aan de overzijde een lange, knalpaarse aak aan. Hij moet schuin afmeren,  recht kan het niet, daar is hij te lang voor. Hij ligt vóór de monumentale wereldbol waarop de wereldwijde  handelsrelaties van de rederijen uit Leer staan. Het paarse gevaarte is een energie-tentoonstellingsschip, de MS Wissenschaft. Op het dek staat óók een grote wereldbol van plastic. Aan boord verhaalt men over klimaatverandering: opwarming, zeespiegelstijging en stormen. De lokale Zeitung voorspelt “Er werden mehr Orkanen komen”.

klimaatboot MS Wissenschaft in haven Leer
zeilend richting Eems Sperrwerk

Op weg naar huis

Donderdagavond arriveert Liesbeth weer met de trein vanuit Leeuwarden en vrijdag de 16e varen we om 7:45 de sluis in. Om 8:15 varen we op de Leda.
Met stroom mee en een gunstige zuidoostenwind kracht 3 zeilen we de Eems af. Maar de wind neemt al snel toe. We zetten een dubbel rif en katten het grootzeil. De weersverwachting is inmiddels aangepast: vannacht  onweersbuien op het wad met zware windstoten. Morgen ziet er een stuk gunstiger uit! Dus besluiten we Termunterzijl aan te lopen voor de rest van de dag en de nacht.
Als we om twaalf uur ‘s middags in Termunterzijl afmeren is de wind al toegenomen naar windkracht 6, met vlagen van 7.

 nieuwe sluis in de haven van Termunterzijl naar binnenwater
schapen en zeehonden aan de Dollard

De Punt van Reide

We hebben de hele middag en avond om de omgeving te verkennen. We fietsen, in de luwte van de dijk, een rondje naar de mooie punt van Reide. We genieten van de kwelders met al zijn wadvogels. Aan de buitenzijde van de dijk ligt op een zandstrandje een groep zeehonden. De schapen grazen er vlak naast.
In de Breebaartpolder nestelt een kolonie lepelaars op een eilandje. Een wandelpad voert ons tussen het riet door. Vol met rietgorzen, rietpiepers, rietzangers en nog meer klein bruin rietgrut.

In de Breebaartpolder

Afscheidsvuurwerk

Het donker valt, als gevolg van een zwarte rolwolk, veel te vroeg in. De zon is nog niet eens onder. Unheimisch rommelt het haast continu boven het wad, in de verte. Vanaf de dijk bij Termunterzijl kijken we naar een Armageddon-achtig schouwspel. Vuurwerk trekt van west naar oost, over het wad, voor de ondergaande zon langs.
We zijn blij dat we niet daarbuiten liggen maar in een beschutte haven; en met een “weduwe” duiken we er vroeg in. Om van het ochtendtij te profiteren moeten we om 6:30 weer op de Eems zijn.

onweersbui boven de Eems en het wad