Historische haven Gorinchem

De Nederlandse overheid heeft tot nu toe schepen nooit als monument willen erkennen, dat vond men in de schepenwereld heel jammer. Rond de totstandkoming van de Erfgoedwet is een motie ingediend die oproept ook mobiel erfgoed te betrekken. Dat is tot nu toe niet gebeurd in de Erfgoedwet.

De Erfgoedwet wordt geëvalueerd en in het licht daarvan is de commissie Buma momenteel bezig de ‘collectie Nederland’ te dynamiseren, te vernieuwen en te bezien wat daaraan te verbeteren is met het doel een nieuwe, meer dynamische beschermingssystematiek te ontwikkelen. De commissie kijkt hierbij naar al het mobiele erfgoed, van auto’s t/m wapens, dus ook naar schepen. Een eerste gesprek met de commissie Buma en een delegatie van het DB van de FVEN heeft inmiddels plaatsgevonden.

De FVEN is van mening dat wettelijke erkenning voor varend erfgoed schepen van belang is omdat zonder een dergelijke erkenning deze schepen afhankelijk blijven van allerlei sectorale wetgeving die nadelig is voor hun behoud. Door wettelijke erkenning ontstaat de mogelijkheid ontheven te worden van voor het behoud nadelige sectorale wetgeving. Een voorbeeld is Amsterdam waar emissievrij varen het uitgangspunt is. Al het beleid is hierop gericht en de vraag is of en hoe varend erfgoed hiervan kan worden uitgezonderd. Want ‘behoud door gebruik’, het kunnen blijven varen dus, is heel belangrijk. Net zoals dit het uitgangspunt is in het algemene monumentenbeleid, moeten ook de schepen kunnen blijven varen voor hun behoud en om ze aan het publiek te kunnen tonen. En regelgeving moet dit niet onmogelijk maken. Want stel je voor: een stoomsleper die elektrisch aangedreven moet gaan worden? Met het verwijderen van de stoommachine, verdwijnt immers ook de erfgoed status.

In Nederland hebben 6000 schepen de varend erfgoed / monumenten -status Deze schepen hebben allemaal hun oorsprong in Nederland, ze zijn hier gemaakt, hebben (grotendeels) hier gevaren en hun ambacht uitgeoefend (vissers, slepers, redders, vrachtvaarders). Ze zijn hier verouderd en liefdevol geadopteerd door enthousiaste vrijwilligers die er hun ziel en zaligheid in leggen om de schepen in de vaart te houden en te tonen aan het publiek.

Een brief met deze strekking is naar de formateur verstuurd. De volledige tekst van deze brief is hier te lezen.